Jak miło jest mieć rację

21 września odbył się XI Kongres Gmin Wiejskich, w którym uczestniczył Bronisław Komorowski Prezydent PR, w swoim przemówieniu podkreślił min. fakt, że warto patrzeć na gminy wiejskie jako na obszary ważnego doświadczenia, jak wciągnąć poprzez fundusz sołecki mieszkańców do życia społecznego, do pogłębiania procesów samorządności i budowania poczucia współodpowiedzialności za realizowane inwestycje.
Wprost wskazał, że pieniądze te powinny być przeznaczone na realizowanie zadań, które są ważne dla społeczności danego sołectwa, a nie tylko przeznaczyć wszystko na odśnieżanie i utrzymanie dróg.

W czasie prac tej kadencji Rady Miejskiej w Ryglicach Komisja Rewizyjna przeprowadziła szereg kontroli, w tym również zgodności wydatkowanych środków finansowych z obowiązującym prawem. Zgodnie ze zapisami statutu obowiązującego w 2006 i 2007 roku (przed zmianą), z budżetu gminy miał być wydzielony fundusz sołecki, ale burmistrz tego nigdy nie zaplanował w wydatkach. Stwierdzoną nieprawidłowość przedstawiono na posiedzeniu Rady Miejskiej, która zobowiązała burmistrza do działania zgodnego z prawem ( propozycja dotyczyła wydzielenia funduszu lub zmiany zapisów statutu), jednak nadal nie przyniosło to żadnego skutku. Kontrole pracy sołtysów również wykazały, że stworzenie takiej bazy dla jednostek pomocniczych jest konieczne dla zaktywizowania ludzi i przekazania im prawa do decydowania o sposobie i terminie realizacji zadań sołectwa. Do tej pory funkcjonowało to w ten sposób, że petent szedł do burmistrza w pas się kłaniać i prosić o remont drogi, czy wybranie rowu i jak należał do kliki„towarzyszy przyjaciół Bernarda . „ to miał duże szansę sprawę pozytywnie załatwić. Nie było w tym żadnej logiki, konsekwencji czy też planowania, ale burmistrz miał kartę przetargową – nie głosowaliście na mnie – będziecie jeździć po błocie.

Wspólnie z przewodniczącą komisji radną Zofią Kukla wnioskowaliśmy o wyłączenie tych środków i przeznaczenie ich do dyspozycji sołtysów i przywrócenie rangi decyzyjnej radom sołeckim. Burmistrz ignorował inicjatywy w tej sprawie ze strony komisji, a nawet całej rady i nadal trzymał sołtysów na smyczy. Sytuację unormował dopiero zapis ustawy, który daje możliwość odzyskania do budżetu gminy części środków przekazanych na fundusz sołecki, co wyraźnie wskazuje, że nasze państwo chce takie inicjatywy popierać. Niestety wizja burmistrz była jednoznaczna – sołtysi wszystko mają zaplanować na utrzymanie dróg, bo jak im braknie, to nic z gminy nie dostaną. Nie da się tego nazwać inaczej, jak zwykłym szantażem. Ale tu już mogliśmy liczyć na współpracę mieszkańców i przynajmniej w Ryglicach udało się przeforsować, dzięki zdecydowanym działaniom radnych sołeckich, ideę samorządności. Kto zrobił inaczej, ten teraz żałuje.

Tym bardziej na podkreślenie zasługuje fakt, że Prezydent RP w swoim wystąpieniu wskazując jak należy rozumieć samorządność po 20-tu latach doświadczenia, przyznał nam rację.

Kolejnym tematem, który pojawił się również w tym dniu, była wypowiedź posłów PIS-u, którzy omówili projekt zmian w ustawie o funkcjonowaniu samorządów, mający na celu wprowadzenie kadencyjności wójtów, burmistrzów,prezydentów miast, a także starostów i marszałków województwa. Zgodnie z założeniami wykonywanie mandatu na tych stanowiskach miałoby trwać maksymalnie przez 2 kadencje. Podstawą prac na takimi uregulowaniami prawnymi było podsumowanie 20 lat naszej samorządności. Wyciągnięto wnioski, że sprawowanie władzy na szczeblu samorządowym wymaga ludzi ze świeżymi pomysłami z nowymi inicjatywami, a takich osób jest sporo, ale nie decydują się na kandydowanie gdyż mają świadomość, że nie przebiją się przez struktury utworzone przez aktualnie rządzących.

Podkreślano również fakt, że dla tych przymusowo odchodzących byłoby to czynnikiem mobilizującym do podjęcia pracy na wyższym szczeblu, np.parlamentarnym, a tam potrzebni są ludzie, którzy zdobyli doświadczenie podczas pracy w organach terenowych.

I mam nadzieję, że to ostatecznie ucina dyskusję o tym, czy warto wybrać starego kierowcę autobusu.

Następną innowacją w zapisach ustawy byłoby określenie w jaki sposób będą traktowane osoby sprawujące władzę w przypadkach gdy wejdą w konflikt z prawem. W sytuacji, gdy wójt (burmistrz, prezydent miasta) będzie miał postawione zarzuty popełnienia przestępstwa umyślnego, ściganego z oskarżenia publicznego, za które może być orzeczona kara pozbawienia wolności (tj. za poważniejsze przestępstwa) rada będzie zobowiązana do podjęcia uchwały o zawieszeniu wykonywania mandatu przez tego samorządowca. W przypadku skazania prawomocnym wyrokiem sądu w sprawach jak wyżej – rada musi podjąć uchwalę o wygaśnięciu mandatu. Podkreślano, że w chwili obecnej takie działania mają tylko charakter intencyjny, a nie są wskazane w przepisach prawa jako obowiązujące.Teraz po prostu rada może stwierdzić, że nie podejmuje uchwały o wygaśnięciu mandatu wójta i pełni on dalej swoją funkcję. Podobną sytuację opisywałem w artykule „Dlaczego Burmistrz Ryglic nie został odwołany w 2004 roku”, ale tam nie było przypadku skazania za przestępstwo lecz za naruszenie przepisów ustawy, co ujawniono podczas kontroli oświadczenia majątkowego. Podkreślano fakt, że w obecnej sytuacji brak jest kontroli społecznej nad osobami, które mają olbrzymią władzę na poziomie samorządu. Nowe uregulowania wprowadza możliwość natychmiastowej reakcji i zwolnienia za stanowiska osoby karanej.